Cake Tabakası İle İlgili Her Şey
- ThePiperBadik
- 2 Tem
- 4 dakikada okunur
Ufak bir aradan sonra tekrar beraberiz. Bu yazıda, oldukça hayati olan cake (karbon) tabakasından bahsetmek istiyorum. Yazıya başlamadan önce her türlü tütün ve tütün ürünün insan sağlığına çok ciddi zararları olduğunu hatırlatmak isterim. Öncelikle, ister sıfır, ister olması gerektiği gibi temizlenmiş bir ikinci el pipo alın, elinizdeki pipoda cake tabakası yoktur. Aslında, hazne iç duvarlarında yer alan ve aylarca dikkatlice oluşturulan bu katmana böylesi yavan bir ifade, hoşuma gitmiyor. Buna, artık cake tabakası değil "yol izi" adını veriyorum ve bundan sonra bu şekilde bahsedeceğim. Yol izi, piponuzu kullandıkça hazne iç duvarlarında oluşacak olan bir karbon tabakasıdır. Bu tabakanın iki ana görevi var: Biri nemi filtrelemek, ikincisi ısıyı almak, yaymak ve daha rafine bir şekilde süspanse etmesi için ağaca iletmek. Temelde ağaç ve tütün arasında bir katman.
Yol izi olmayan hiçbir piponun "henüz içmediğini" savunuyorum. Yani, yol izi oluşturmadığınız bir piponun nasıl içeceğini asla bilemez ancak sadece tahmin edebilirsiniz. Zira, ağaç ve işçilik çok kaliteli olabilir, pipo ısınmıyor ve sulanmıyor da olabilir. Bu noktada sizce yol izinin ne gibi bir özelliği kalacak? İşte, sihri de biraz burada.
Her ne olursa olsun, ağacı ısı ve nem ile direk baş başa bırakma süreci pipo tarafından nazlı, biz tarafından aceleci olacaktır. Yine de, briarın en büyük özelliği bu aceleciliği kaldırabilmesi olduğundan genellikle en fazla altı ay içerisinde bir cake tabakası, pardon, yol izi oluşur - oluşmaya başlar. Ağacın ve işçiliğin kalitesi yalnızca bu süreç içerisinde doğabilecek hasarları ve keyifsizlikleri (sulanma gibi) ortadan kaldıracaktır. Fakat, yol izi aslında piponuzun sizin vasıtanızla karakter kazanması ve bunun sonucunda o karakteri size içimde, tatta ve her notada vermesidir. "Ghosting" etkisi ile karıştırılmasın: Tütünü sizden önce piponun tattığını ve aslında tütündeki her bir notayı size piponun fısıldadığını unutmayın. Eğer böyle olmasaydı farklı araçlarda tüketilen tütünün tadı hep aynı olur, piponun hiçbir vasfı kalmazdı. İşte, bu yüzden yol izi, piponuzun tecrübesidir: Bir yemeğin detaylarını bir gurmeden dinlemekle o yemeği hiç yememiş birinden dinlemek arasındaki fark gibi düşünebilirsiniz.
Neden "Cake Tabakası" Değil de "Yol İzi"
Pipo, inanın, sabrı, ilgisi ve merakı olmayanı yarıda yolda bırakır. Asla "o" keyfi sunmaz. Bir illüzyonun peşinde yıllar geçirebilirsiniz, yüzlerce farklı marka tütün, onlarca farklı usta ve markanın piposunu kullanabilirsiniz ama piponun size anlattıkları konusunda hiçbir fikriniz yoktur. Cake tabakasına "yol izi" dememin sebebi de budur. Açıklayayım: Ben motorumu hiçbir zaman bir yere varmak için sürenlerden olmadım. Sürmek için sürenlerden de olmadım. Yolu, gitmeyi ve geçtiğim yerlerde anılar biriktirmeyi sevdim hep. Bin kilometre sonunda mühim olana nerelere "gittiğim" değil, nerelerde anı biriktirdiğimdi; yani bi' nevi iz bırakmaktı önemli olan. Şimdi, yıllardır pipolarımla gittiğim bir yol var; doğrusu ve yanlışıyla oluşmuş yol izleri var. Gereğinden fazla mana yüklemek gibi değil, sadece betimlemeye gayret ediyorum. Hal böyle olunca, örneğin, beş senedir içtiğim, "cake tabakasını" yani yol izini özenle oluşturduğum bir piponun bana verdiklerini yeni bir piponun, ne kadar iyi olursa olsun veremeyeceğini çok ama çok iyi biliyorum. İşte bu yüzden bu sadece bir "cake tabakası" olamıyor. Sadece bir cake tabakası olsaydı, bunu hızlıca, zahmetsizce oluşturmanın yolları da aynı şeyi vermeliydi; ama öyle de olmuyor. Hızlıca ve aceleyle oluşturulmuş yol izleri mutlaka yalan söyler! O yalana da "ghosting" deriz.
Nihayet, bu nedenlerle benim dilimde artık "cake tabakası" değil, yol izi.
Yol İzi (Cake Tabakası) Nasıl Oluşur?
Biraz teknik konuşmakta beis yok. Zira, makaleleri ve videoları takip ediyorsanız çözünür karbonhidratların kıymetini biliyorsunuzdur. Yol izi, yanma sırasında tütünün içeriğinden açığa çıkan katran, karbon, çözünür karbonhidratlar, su buharı ve çeşitli organik bileşiklerin birleşmesiyle meydana gelir. Tütün yandığı sırada yanma, tam yanma değil, kısmi yanma, ısıl ayrışmadır (piroliz). Bu, oksijen yokken ya da çok azken yüksek sıcaklıkta organik maddelerin parçalanmasıdır. Bu durumda çözünür karbonhidratlar bozulur; kurum, katran, organik asitler, aldehit ve fenoller ve su buharı açığa çıkar. Bu parçalanma ürünleri pipo haznesinin iç çeperine yapışarak yol izini oluşturur. Çözünür karbonhidratlar (özellikle glikoz, fruktoz ve sakkaroz gibi basit şekerler) yol izinin başlıca hammaddesidir. Özellikle Virginia, yüksek şeker içeriği ile yol izi oluşumunu hızlandırır. Şekerler pirolizle beraber karamelize olur (Maillard reaksiyonuna girer), kısmen karbonlaşır (karbon + organik atıklara dönüşür). Şimdi, cake tabakasına "yol izi" dediğimi anladınız mı? Tüm yukarıdaki olaylar sizin temponuz, dolum şekliniz, rotasyonunuz, pipo temizleme yöntemleriniz ile doğrudan ilişkilidir ve mümkün olan en yavaş tempo yol izinin daha sağlıklı oluşmasına sebep verir.
Denge!
Tüm video ve makalelerden de anlayacağınız üzere aslında pipo bir denge kültürüdür. Amaç, tüm eylemleri dengeli bir şekilde ifa etmektir. Ve yol izi de (cake tabakası) dengeli bir kontrole ihtiyaç duyar.
Ben, her kullanımdan sonra pipo iç haznesini bir temizleme çubuğunu katlayarak oluşturduğu V şekli bükümü ile biraz temizlerim. Bastırarak kazımadan ama çok da nazik, pipo çubuğunu gezdirir gibi değil, orta karar bir baskı uygularım. Bunu, hazne duvarlarına yapışması muhtemel ve sonraki kullanımlarda kabaca yanarak oluşacak olan büyük kraterleri engellemek için yaparım. Dengeli oluşturulmuş bir cake tabakası ileride haznenin çatlamasını da önleyecektir!
Ne, hazne çatlaması mı? Evet!
Aşırı kalın (2mm'den fazla) yol izi ısıl genleşme baskısı ile haznenin çatlamasına sebep verebilir. Çok sık görülmese de, ihtimal dahilindedir. Bunun için yol izinin dengeli ve dikkatli bir şekilde oluşturulması gerekir. Fakat, aksi halde de yapılabilecek şeyler var.
Cake Raspası - Pipe Reamer - Kazıma
Aşırı kalınlaşmış bir yol iziniz varsa bu iş için üretilmiş olan malzemeleri kullanarak ya da bir pipo ustasına piponuzu göndererek fazla tabakanın kazınmasını sağlayabilirsiniz.
Hazneye uygun raspa başı hazneye dik şekilde yerleştirildikten sonra saat yönüne doğru yavaşça döndürülür. Tabaka, fazla kuvvet uygulamadan, ince katmanlar halinde inceltilir. Hedef, 0.5mm - 1.0mm kalınlığında bir yol izini muhafaza etmektir. Bu, riskleri minimuma indirecektir.
Hakan Badik
Comments